PİPOYA
TÜTÜN DOLDURMA VE PİPO İÇME
Uzak bir yere
gitmemiz için bir araç, yakıt ve sürücü unsurlarının nasıl
bir araya gelmesi gerekiyorsa pipo içmede umulan keyfin
alınmasında da bir pipo, kullanılan tütün ve pipocu
unsurların ayrı ayrı incelenmesi gerekir.
Kullandığımız Pipo
Pipomuz ne
kadar kaliteli yani, ne kadar iyi cins biar'dan
yapılmış ise alınacak keyif de o derece artacaktır. Ancak bu
briar pipoyu alırken markası, modeli, boyutları yanında
araştırmamız gereken başka unsurlar da vardır:
1-
Rahat ve keyifli içim için piponuzun tüm hava kanalları
boyunca hava akımını engelleyen herhangi bir neden
olmamalıdır.
Yeni bir pipo
alırken dikkatli bir kontrol yapılması gerekir: Pipo boş
iken normal içme kuvvetinde nefes çekin, herhangi bir ses
gelmemelidir. Eğer derinden gelen bir boşluk veya ıslık sesi
varsa havayı engelleyici bir nedeni işaret eder. Gelen
havanın engellenmesi pipo içindeki tütünü yanar halde tutma
sorunu yaratacaktır. Bu da pipo çanağının dibinde sulanmaya
yol açar.
2-
Pipo çanağına açılan ve diğer taraftan ağızlık kısmı ile
bağlantıyı sağlayan pipo sap kısmının da kanal ve deliğinin
düzgün olması gereklidir. Bir kısım pipo üreticisi bu kanal
çapını farklı tutmasına rağmen 4mm çap genel olarak
kullanılan ölçüdür.
Eğer bu
kanalın deliği pipo çanağına bağlandığı yerde çok aşağıda
kalıyor veya çanak ile arasında bir boşluk olması halinde bu
da düzenli pipo çekişini engeller.
3-
Pipo ağızlığı vulcanite gibi kaliteli malzemeden yapılmalı
ve düzgün şekilde açılmış kanal ve deliğe sahip olmalıdır.
Yeni bir pipo
alırken pipo temizleme için kullanılan pamuklu fitil
çubuklardan kolayca görünebilecek beyaz bir adedini
yanımızda götürerek kanallara kolaylıkla girip çıkmadığını
ve pipo sapının çanağa giriş yerinin kontrolünü yapabiliriz.
Tütün ve
Pipomuzu Doldurup Yakma
Pipomuza
içmek için dolduracağımız tütünleri karakter olarak;
1-
Kıyıldıktan sonra doğal şekliyle bırakılan
preslenmemiş tütünler,
2-
Preslenmiş (flake gibi) tütünler olarak ikiye ayırabiliriz.
Her iki
karakterdeki tütünler için pipoya temel doldurma,
bastırma ve yakma kuralları aynıdır. Pipo
doldururken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta çanak
içine konulan tütün parçalarının önce konulan parçalar ile
tam temas halinde olmasına dikkat edilmelidir. Tütün
dolumundaki amaç;
–Yanmayı
en üstten başlayıp yavaş bir şekilde çanağın en altına kadar
sürdürebilmek,
–Yavaş
ve ısı kontrollü bir yanma sağlamak,
Pipomuzu eğer
gevşek doldurursak hızlı yanma ve ısınmaya yol açacaktır ki
bu pipomuzu yakmaya kadar gidebilir.
Çok sıkı bir
dolum ise kolay ateş almayacağından tütünün dumanını
sağlamak için pipoyu kuvvetli çekmek gibi rahatsız eden bir
durum yaratır. Çok sıkı dolum ayrıca tütünün tamamını
içmemizi önler.
Burada
yardımcımız pipo kaşıklarıdır. Pipo kaşıklarının
içtiğimiz pipoyu temizlemek fonksiyonun yanında ateşi
düzeltip ve yanan tütünü aşağı bastırmak gibi görevi de
vardır. Ancak, pipo kaşığı ile bastırma ateşi aşağı taşımaz
fakat alt kısımdaki tütünün sıkışmasını sağlar.
Bu bastırma
işlemi için çeşitli maddelerden doğrudan bu amaçla yapılmış
bastırma tokaçları da vardır. Ancak dikkat edilmesi gereken
nokta, pipo kaşıklarına basit bir ayrıntı diye önem vermeyip
kalitesiz ürünler almak yerine bizlere uzun yıllar hizmet
verecek ve pipo içerken diğer yerlerde de yardımcı
olabilecek, örneğin teneke tütün kutularını açabilecek,
çanak içinin kurumunu kazıyacak, kaliteli ürünlere
yönelmektir.
Tütünü
pipoya doldurmadan önce nemini kontrol etmek gereklidir:
Kontrol
işlemi için bir parça tütün alıp başparmağınız ile işaret ve
orta parmaklarınız arasında sıkıştırın. Parmaklarınızı
bıraktığınız zaman tütün yapışık olarak kalmamalıdır. Eğer
tütün ayrılmadan önce birkaç saniye yapışık olarak kalıyorsa
çok nemli demektir.
Parmaklarınız
arasına aldığınız tütün bütün sıkıştırma gayretinize rağmen
yapışmıyorsa, çok kuru olduğunu gösterir.
Pek çok pipo
içicisinin fazla nemli tütünler yerine içim kolaylık ve
rahatlığı bakımından daha kuru tütünleri tercih etmesine
rağmen kimi tütünler fazla nemli olarak alıcıya
sunulmaktadır. Böyle bir tütün satın alındığında paket veya
kutuyu açtıktan sonra birkaç dakika kurumasını beklemek
yerinde olur. Bu fazla nemini kaybetme süresi kimi zaman
saatler ve hatta günler bile alabilir.
Eğer tütün
fazla kuru ise; satın alabileceğiniz veya kendinizin
yapabileceği çeşitli nemlendiricileri kullanarak uygun nem
seviyesini sağlayabilirsiniz. Ancak dikkat edilmesi gereken
husus, nemlendirme işleminde taze ve temiz su dışında
herhangi sıvı ve madde kullanmayınız.
Tütünümüzün
nem kontrolünü yaptıktan, yani tütün ile ilk tanışmamızdan
sonra pipomuza doldurmaya başlayabiliriz. Aşağıda
vereceğimiz yöntem klasik ve temel bir yöntem olup pipo
içiciler tarafından genel olarak kabul görüp
kullanılmaktadır.
1-
Parmaklarınız arasına aldığınız bir parça tütünü pipo
çanağının dibine ulaşıncaya kadar parmak ucuyla yerleştirin.
2-
Çanağın 1/3'lük bölümü doluncaya kadar gene parmak ucuyla
hafifçe bastırın. Tütünü çanağın merkezine doğru değil de
çanak iç kenarlarına doğru bastırmaya gayret edin. Bunu
yapmak için parmak ucuyla tütünü kenarlara doğru yuvarlatın.
Böylelikle pipo çanak merkezinde daha gevşek ama kenarlarda
daha sıkı bir yapı elde edersiniz.
3-
Yaptığınız 1/3'lük dolumdan sonra çanağın pipo sapına açılan
deliğinin kapalı olup olmadığının ve dolumun çok sıkı
olmamasının kontrolü gerekmektedir. Piponuzu çektiğiniz
zaman fazla dirençle karşılaşmadan rahat bir çekim
yapılabilmelidir. Bu aşamada biraz daha kuvvetli bir çekim
yapılması halinde pipodan gelen havanın ıslığı duyulmalıdır.
Fakat hafif bir çekimde ıslık sesinin duyulması halinde
piponun gevşek doldurulduğu anlaşılır ki, gelen hava
akımında hafif bir direnç duyuluncaya kadar tütün
bastırılır. Kısaca; hafif çekimlerde ıslık sesi
duyulmamalıdır.
4-
Çanağın ilk bölümünün dolum ve kontrolü yapıldıktan sonra,
tekrar bir miktar tütün alarak pipo çanağının üst sınırına
kadar koyun. Bu koymuş olduğunuz tütün üstüne basılınca
çanağın 2/3'lük bölümüne kadar inmelidir. Dolum ve çekim
kontrollerinin de yeniden yapılması gerekmektedir: Ancak
doldurulan ilk bölüme oranla, yaptığınız çekimler biraz daha
fazla direnç göstermelidir. Öte yandan sert çekimlerde
ıslığın hala duyulması gereklidir.
5-
Dolum işlemine pipo çanağının tepesine gelinceye kadar devam
edin. Doldurulan tütün üstüne bastırılınca çanak tepesinden
yaklaşık 3-3,5 milimetre kadar daha aşağıda olmalıdır.
6-
Yapacağınız en son kontrolde kuvvetli çekmelerde hafif bir
ıslık sesi muhakkak gelmelidir. İşte şimdi piponuz düzgün
bir şekilde doldurulmuştur. Yani, çekmeye karşı piponuz da
hafif de olsa bir direnç vardır. Tütününüz pipo çanağı
üstünde dış bükey değil, iç bükey bir görünümde olmalıdır.
7- Son
olarak; yaptığınız dolum sonunda dolumun gevşek olması sıkı
olmasından daha iyidir. Çünkü, içim sırasında sıkı bir
dolumu gevşetemezsiniz ama, gevşek bir dolumu üstüne
bastırarak sıkıştırabilirsiniz.
Artık piponuz
ateşlenmeye hazırdır.
8- İlk
yakmaya ısıtma işlemi de denir ki, bu içilecek tütünü
hazırlama amacını taşır. Pipo ve tütün üzerinde bir kül
tabakası oluşturmak için kibrit veya çakmak alevini uzun
çekişlerle birlikte tütün üzerine indirin.
9-
Tütün ısınınca kabaracaktır. Buna sahte bir yanmadır ve bu
nedenle tütünü pipo çanağının üst sınırının biraz altında
doldurmakta yarar vardır. Hem pipo çanağı üstü yanmaktan
korunur, hem de yükselen tütün pipodan dışarıya düşmez.
10-
Kabaran tütünü pipo kaşığınız veya bastırma tokacınız ile
hafifçe bastırarak ilk dolum seviyenize getirin.
11-
Bir miktar kül oluşunca çekmeyi durdurun ve pipoyu biraz
dinlenmeye bırakın. Tekrar külü asıl seviyesine getirmek
için bastırdıktan sonra yeniden yakın ve içmeye devam edin.
12-
Yavaş bir ritim yakalamak için 2-3 saniyelik çekimler yapın.
13-
Piponuzu devamlı içebileceğiniz gibi içtikten sonra bırakıp
kısa bir süre sonra yeniden içebilirsiniz. Bunun için de üst
kısımdaki tükettiğiniz tütünün külünü hafifçe yanmamış
tütünün üzerine yayın ve piponuzu yeniden yakın.
Pipomuzu
doldurma konusunda yeni pipoların dolumu meselesine
de da kısaca göz atmamız gerekir:
Çeşitli pipo
üreticileri pazarladıkları pipoların kullanım kılavuzlarında
hemen hemen aynı önerilerde bulunmaktadırlar. Ürünlerine
bazı garantiler veren belli başlı üreticilerin kendilerini
ve ürünlerini bu yol ile korumaya alma çabaları söz
konusudur. Bu önerileri ayrıntıya girmeden şöyle
özetleyebiliriz:
a) Yeni
piponuzu çanağın alt kısmından başlamak yoluyla içiniz.
b) Piponuzun içinde briar'ı koruyucu ince bir karbon
tabakası oluşturunuz.
Pipo
çanağının alt kısmından başlayıp giderek doldurma oranını
yükseltme ve her seviyedeki içim sayıları hakkında aşağı
yukarı aynı sayılar verilmektedir. Bütün bu çabalar pipo
içicisini acele etmeden dikkatli bir kullanıma yönlendirmek
içindir.
Pipo içerken
ısı kontrolü çok önemlidir. İçim sırasında briar'a
kolaylıkla elleyebilmeniz gerekir. Aksi halde piponuz aşırı
ısınmış ve her an yanmaya hazırdır. Isı sorunu henüz
koruyucu karbon tabakası tam oluşmamış yeni pipolarda çok
daha önem kazanır.
El ile
yapılan kontrollerde eğer piponun fazla ısındığı görülürse
içmeyi bırakın ve piponuzu soğutun. Daha sonra kontrolü
elden kaçırmadan içmeye devam edebilirsiniz. Burada inatçı
olmak ve ısınmış pipo ile içmeye devam etmek sizi pipo
yakma felaketiyle yüz yüze getirir.
Yeni
pipolarda nem ve fokurtu daha kolay oluşur. Bu gibi
durumlarda pamuklu pipo temizleyicisi ile dipteki suyun
alınması gerekir. Çünkü ıslak çanak dibinde koruyucu karbon
tabakasının oluşması mümkün değildir.
Pipo Dolum
Teknikleri
1- Frank Metodu:
Alman
Doldurma Metodu denilen bu teknik ilk başta, yukarıda
anlatmaya çalıştığımız klasik doldurma tekniğine benzese de
aynı zamanda çok önemli farklılıkları vardır. Achim Frank
tarafından geliştirilen ve pek çok pipo içme yarışmalarında
uzun süreli içmeyi sağladığı için başarılı olan ve aynı
zamanda pipoya yeni başlayanlara kolay olması nedeniyle
önerilen bu tekniğin usta pipo içiciler arasında kullanımı
yaygın değildir. Ancak, klasik teknikler ile piposunu
yakmakta zorlanan ve bu nedenle de bir zaman sonra pipo
içmeyi bırakan yeni başlamış içiciler için önerilmektedir.
Klasik
tekniklerde pipo çanağına aşağıdan seyrek başlayıp üst kısma
gelinceye kadar sıkıştırılarak doldurulan tütün, Frank
Metodu'nda tütünün bir bütün halinde çanağa konulup
kenarlara doğru sıkıştırıldıktan sonra üzerine bastırılması
esasına dayanmaktadır.
2- Flake İçme Teknikleri:
Bu tekniklere
geçmeden önce flake tütün tanımının yapılması
gerekir: Değişik veya tek cins tütün yapraklarının birbiri
üstüne konulduktan sonra sert bir satıh ile preslenmesi ve
son olarak dilimler halinde kesilmesiyle elde edilen
tütündür.
Flake
tütünlerin içmenin temel kuralı içtiğiniz tütünleri nemli
tutmayı başarabilmektir.
Değişik
pipoya doldurma teknikleri vardır:
1.
Yöntem :
Kıvırmak ve sıkıştırmak. En kolayı budur. Elinize aldığınız
flake parçayı ikiye katlayın. Pek çok pipoya
yerleştirilebilen bir “tapa” haline gelir. Bu yöntemi
çeşitli tütünler için kullanabilirsiniz.
Örneğin;
–Orlik
Golden Sliced
–Mac
Baren Navy Flake
–Mac
Baren Virginia Flake
–Mac
Baren Mixture Flake ve diğerleri
2. Yöntem :
Tütün topları
hazırlamak. Bu yöntemin de işleyişi kolay ve başarılıdır.
Flake tütünden piponuzun çanağına sığacak kadar bir parçayı
koparın ve küçük sıkı bir top haline getirin. Eğer tütün
kemik gibi sert ve kuru değil ise, biraz genişleyip pipo
çanağına yerleşecektir. Yeni bir top daha hazırlayın üstüne
yerleştirin. En üste de tütünün tozunu yayın. Şimdi piponuz
ateşlenmeye hazırdır.
3. Yöntem :
Flake'i
koparmak. Yeteri kadar bir parça koparıp pipoya doldurun.
Dikkat edilmesi gereken nokta yaprak liflerinin aynı yönde
olmasıdır. Bu yöntem katlanmayacak kadar büyük flake'ler
için kolaylık sağlar.
4. Yöntem :
Kısmen
ufalamak. Bu yöntem yukarıdaki üçüncü yöntemden farklıdır.
Flake tütünü avucunuza yerleştirin. Diğer elinizin ayasıyla
Birkaç kez ovalayın. Sonuçta uzun parçalar ve küçük
parçalardan oluşan bir tutam oluşacaktır. Bunlardan bir tapa
meydana getirmek kolay olup bu tapayı pipoya yerleştirin.
5. Yöntem :
Tamamen
ufalamak. Pek çok pipo içicisinin tercih ettiği bu yöntemde
lifler birbirlerinden ayrılıncaya kadar flake ufalanır. Bu
ufalanan tütünden hazırlanan tapa rahat hava akımı
sağlayacağı için pipoda uzun ve tatmin edici bir içim
sağlanır.
Yukarıdaki
bütün yöntemlerde dikkat edilmesi gereken nokta tütünün hava
akımını engellemeyecek şekilde pipo çanağına
doldurulmasıdır.
Preslenmiş
Tütünler ve Flake Pipoları
Pipo içmeye yeni başlayanlar genel olarak
Borkum Riff ve benzeri gibi tütünleri deneyip daha sonra
Latakia ihtiva eden doğal tütünlere geçerler. Pipo
içmeye devam ederek yeni tatlar arayanlar doğal preslenmiş
Virginia tütünlerini denemeye başlarlar.
Pipo içme deneyiminin artması ile birlikte her pipocu kendi
tekniğini yaratır ve sıcak hava ile dil ısırması problemini
çözer. Bu tekniğin yaratılmasında kullanılan pipolar da
önemli rol alırlar.
İtalyan üretimi pipolar genel olarak büyük çanaklıdır. Pipo
üreticisi Cavicchi İtalyan yapımı pipoları küçültmeye
başlayarak “Flake Piposu” nu ortaya çıkarmıştır.
İdeal flake piposunun iki özelliği vardır:
1- Çanak boyutu:
Pipo ve çanak boyutları nispeten küçüktür. Dunhill
3.Grup pipoları bunlara örnek olarak vermek mümkündür.
Preslenmemiş tütünler ise daha büyük pipolara uygundur.
Örneğin Dunhill Grup 5.
Preslenmiş tütünler ile preslenmemiş tütünlerde kullanılan
pipoların boyutları arasındaki farkın temelinde preslenmiş
tütünlerin daha nemli ve ısınmaya yatkın olması yatmaktadır.
Preslenmemiş tütün içilen bir pipoda bir içim ortalama 45
dakika sürerken, aynı pipoda preslenmiş tütünü 60-75 dakika
arasında içmek mümkündür.
Bu farklılıklar pipo içicilerin içme tercihlerini de
etkiler. Kimi pipo içicileri büyük pipo ile tek dolum ve
uzun bir süre içmek yerine, küçük boyutlu pipolar kullanarak
2 ayrı dolum içmenin daha keyif verici olduğunu savunurlar.
2-
Çanak biçimi:
Pek çok usta pipo içicileri preslenmiş tütünleri kullanırken
klasik biçimlerdeki pipolara yönelirler. Zaten geçmişte de
klasik ve küçük boyutlu pipolar gündemdeydi.
Bazı pipo içicileri preslenmiş tütünleri içmek için en uygun
pipo biçiminin Billard ve onun akrabaları olduğunu
savunurlar. Örneğin Lovat, Canadian,
Liverpool ve benzeri. Bunun nedeni, bu pipoların dikine
tütün çanaklarının olmasıdır. Yani, pipo çanak çember
genişliği yukarıdan aşağıya doğru aynıdır. Bu da tütünün
daha kolay ve düzgün yanmasını sağlar.
Billard ailesine en yakın pipolar Apple,
Bulldog, Rhodesian, Dublin ve
benzerleridir. Ancak bu, Free Form ve Freehand
pipoları tamamen dışlamak anlamına gelmez. Eğer çanak içi
boyutları uygun ise bu pipolar da preslenmiş tütünlerde
rahatlıkla kullanılabilir.
Özet olarak, piponun biçim ve formu ne olursa olsun çanak
çapı 19-22 mm arası pipoların preslenmiş tütünlerde
kullanılması mümkündür.
Preslenmiş tütünler flake gibi değişik biçimlerde olabilir
ve pipo içicileri de bu tütünleri çeşitli şekillerde
içebilirler. Ancak bu pipo içenden içene değiştiği için
hangisinin en doğru şekil olduğuna karar vermek mümkün
değildir.
Preslenmiş tütünler içmeden önce ufalanabilir,
koparılabilir, değişik şekil ve boyutlarda kesilebilir,
örneğin makas ile ya da doğrudan katlanıp pipoya
yerleştirilebilir.
Preslenmiş tütünleri çok iyi ufalamak kaydıyla aynen
preslenmemiş tütünler gibi pipoya doldurmak da mümkündür.
Bütün bu anlattıklarımız pipo içenlerin tarz ve tercihine
kalmıştır.
Pipocu
Her konuda olduğu gibi pipo içmenin de temel unsuru insan,
yani pipocu'dur. Buraya kadar bütün anlatılmaya
çalışılanlar genel doğruları ifade etmekle beraber birer
kanun hükmünde değildirler. Bunları düzenlemek ve kendi
yaşamında içtiği pipoya uygulamak pipocuya düşer.
Ancak değişmeyen bir doğru vardır ki, “
HER PİPOCU KENDİ
STİLİNİ TAYİN EDER”
Gerçekten de pipo içme deneyiminin artması ile pipocular
kullanacakları tütünü ellerine aldıkları zaman tütünün nem
derecesini, nasıl dolduracaklarını, hangi pipoyu
kullanacaklarını ve hatta içim süresinin ne kadar
olabileceğini kestirebilirler.
Bu kullanma ile kazanılan bir melekedir.
Yazan :
ÖMER PARLAR
01.07.2009
|