ANASAYFA    PİPO    PİPO GALERİ    LÜLETAŞI    LÜLETAŞI PİPO GALERİ    TÜTÜN    TÜTÜN GALERİ
 AKSAM ve AKSESUAR    ÖNERİLER    KONUK DEFTERİ    LİNKLER    TÜRKİYE PİPO KULÜBÜ

ESKİŞEHİR` DE anlatılan bir rivayete göre ilk lületaşı yatağının yerini bir köstebek göstermiş. Ve köstebeğin izinden giden Eskişehirliler bugün kentin sembolü olan lületaşına ulaşmışlar. Batı` da "Deniz Köpüğü" adıyla bilinen lületaşının dünyadaki en kalitelisi Eskişehir` den çıkarılıyor.

Eskişehirli ustaların sanatçı ellerinde yaklaşık 300 yıldır işlenen lületaşı şehrin en önemli ihraç ürünlerinden biri olmuş. Öyleki bir zamanlar Eskişehir` i Avrupa` ya bağlayan yola bile "Lületaşı Yolu" deniliyormuş...

Suda batmıyor

Halk arasında "patal" , "aktaş" da denilen lületaşı Eskişehir`e 20-25 kilometre uzaklıktaki ocaklardan çıkarılıyor. 40 metreden başlayıp 150 metreye kadar varan derinliklerde lületaşı aranıyor yüzyıllardır. Lületaşı bulmak için açılan kuyuların bazıları kuru bazıları ise sulu olabiliyor. Kuru kuyularda çalışmak daha kolay olsa da kaliteli lületaşı sulu kuyulardan çıkarılanlar. Lületaşı kümeler halinde bulunuyor. Toprak içinde ıslak, yumuşak kirli ve beyaz renkte yumrular şeklinde olan lületaşının ağırlığı 200 gramdan 6 kiloya kadar çıkabiliyor. Lületaşı hafif ve delikli olduğu için suda batmadan durabilen bir taş...

Ocaklardan çıkarılan lületaşları atölyelerde temizlendikten sonra işleniyor. Hava ve ısıyla temas edince sertleşen ve hafifleyen lületaşı, ısıtılınca da sabun kıvamına gelerek kolaylıkla istenilen şekle getirilebiliyor.

Beyaz Altın...

Çeşitli süs eşyaları yapımında kullanılan lületaşı, en çok nikotin emici özelliği nedeniyle pipo yapımında kullanılıyor. Çünkü lületaşı ateşte yanmıyor sadece rengini değiştiriyor.

Bazı yörelerde lületaşına renginden ötürü "Beyaz Altın" da deniliyor...

Cumhuriyet` ten önce Eskişehir` de lületaşının işlenişine pek önem verilmiyormuş. Ocaklardan çıkarılan lületaşları yıkanıp çakıyla hafifçe yontulduktan sonra büyüklüklerine göre ayrılıp sandıklara dolduruluyor kırılmaması içinde aralarına pamuk konuluyormuş. Komisyoncular lületaşını bu şekilde alıp Avrupa` da Viyana` ya gönderip satıyorlarmış.

Cumhuriyet` in ilk yıllarında lületaşı işlemeciliğine önem veren Eskişehirliler kısa sürede bu yolda büyük ilerleme kaydetmişler ve lületaşı, kent için önemli bir döviz kaynağı olmuş. Bunun üzerine harekete geçen hükümet ham lületaşının yurtdışına çıkışını yasaklamış.

Lületaşı Müzesi

Valiliğin 1989`da kurduğu Lületaşı Müzesi gezilebilir. Bunun yanı sıra yine valiliğin koordinatörlüğünde her yıl "Uluslararası Lületaşı Beyaz Altın Festivali" düzenleniyor."

( 28.02.2000 Tarihli Star Gazetesi, Eskişehir Eki Sayfa 7)

Kaynak: Türk Telekom Dergisi - Sayı: 6 - Haziran / 2002 - El sanatları - Sayfa: 28-29

"Lületaşı Çalışmaları:

Ahmet Özdemir: Eskişehir`in en eski Lületaşı madencisidir. Sahibi bulunduğu Lületaşı sahalarında istihsal ettiği taşları kendi atelyesinde işleyerek satışını yapmaktadır.

Kâmil Erözlü: Sarısu ocakları diye anılan Lületaşı madeni havzasının sahibidir. Bu saha dahilinde fenni şekilde istihsal tecrübesini yapan ilk lületaşçıdır.

İhsan Ve Bahri Girgin:

Lületaşı sahalarının çokluğu ve kollektif çalışmaları bakımından Eskişehir`deki Lületaşçıların ençok iş yapan madencileridir. Kendilerine ait Nemli Karaçay ile Sepetçi köyleri civarındaki sahalardan istihsal ettikleri taşları, atelyelerinde işleyerek ihraç ederler.

Diğer Lületaşı Çalışmaları ve Çalıştıranlar:

Yukarıdaki belli başlı saha çalıştıranlardan başka, Lületaşı işçiliği yapan daha bir çok iş sahibi mevcuttur.

Hem Lületaşı sahası olan ve hemde küçük çapta işyeri olanlar arasında; Lâtif Siyahî, Ali Rıza Akdolu, Özorman, Neşet Aktaş, Behçet Aktaş, Doğan Aktaş, Durmuş Sayarer, Süleyman Özangı ve Tacettin Aktaş bulunmaktadır."

(1967 Eskişehir İl Yıllığı, Sayfa 255-256)

<< SAYFA-1

SAYFA-3 >>