Mustafa Seydioğulları

23.02.2003

Burak Bey,tütün eksperiyim.Sitenizi ilgi ile inceledim. Piponun tütün mamulleri arasında hatırı sayılır bir yeri ve seçkin bir tiryaki kitlesi vardır.Tütün ve sigara üzerine haber,şiir,fıkra,karikatür,fotoğraf vb. bilgi ve belgeleri düzenli şekilde topluyorum.İlgilisi ve meraklısı ile tütün ve sigara üzerine haberleşebilirim.Tütün Eksperleri Derneği'nin sitesini www.tutuneksper.org.tr tütün ile ilgisi olanlara tavsiye eder,iyilikler dilerim. msseydi@hotmail.com

Erkan Taş

12.02.2003

Bazen düşünüyorum da, hayat sanki bir adamın eline ilk pipoyu alışından son kez dumanını hissedene kadar geçen bir süre gibi. Önce pipomuzu seçiyoruz, karakterimiz gibi. Sonra onu tütünle dolduruyoruz, kendimizi donattığımız olgular gibi. Kimilerimiz güzel ve sağlıklı bir içim için araya değerli bir yargı koymaya gayret ediyor, kaliteli bir filtre gibi. Kimilerimiz ise hiç umursamadan piposunu bile temizleme zahmeti göstermiyor, eksiklerini bulmayıp karakterinden temizlememek gibi... Bazılarımıza, güzel bir pipo takımı hediye edecek bir büyük nasip oluyor, bazılarımız ise piposunu da onu nasıl kullanacağını da kendisi kazanmak zorunda. Kimisi piposunu her içimden sonra dinlendirirken, kimisi önemsemeden iki saatte bir tütünü basıyor, soğutmadan, dinlendirmeden. Aynı kendimizi hayat boyu önemseyip, aklımızı ve ruhumuzu uzun vadede dingin kılıp değer vermek ile, sabırsızca anlık yaşayıp, kendimizi kısa zamanda tüketmemiz arasındaki fark gibi... İşte böyle, pipo ve hayat. Benzetmelerin de sonu yok, bu yazıyı yazmanın da. Şimdi, dönüp geçmişe bakıyorum. Bana bir pipo takımı veren ve onu nasıl kullanacağımı öğreten kimse olmadı. Ne ben asil bir hayat için pipoma özen göstermekten vazgeçtim, ne de yakınımdakiler beni pipomu umarsızca ve hor kullanmaya itmekten. İşte hayat, pipomuzu koruma sanatı. Ama kilit nokta aklın yolu gibi bir. Ne ekersen onu biçersin. Eğer pipona iyi bakar ve ona değer verirsen, oda sana yıllar boyu güzel tatlar, keyifli içimler sunar. Aynı insanın kendi bedenine ve karakterine değer vererek onlara yatırım yapması ve sonra bunun getirilerini, yani başarı ve mutluluğu tatması gibi. Ne kadar iyi bakılmış pipo, o kadar keyifli bir yaşam. Ne kadar özen gösterilmiş bir pipo kullanma birikimi, o kadar asil bir yaşam. İşte hayat, pipoyu yaşatma sanatı.

Afşin Köker

12.02.2003

İnternette gezinirken acaba pipo hakkında türkçe bir site var mıdır diye tesadüfen bulduğum bu siteyi doğrusunu isterseniz beklediğimden çok ama çok doyurucu ve kaliteli olarak değerlendirmek istiyorum. Yürekten kutlarım.

Esat Bora

01.01.2003

Öncelikle herkese iyi yıllar diliyorum. Bu site ve kardeş sitesi olan  akşamgezmesi.tripod.com  sayesinde gerçek bir pipo nasıl içilir öğrendim. İlk olarak pipo içtiğimde bende de herkes gibi müthiş bir baş dönmesi, mide bulantısı ve ağzımda acılık oluşmuştu. Ben de "Hadi canım bunun nesinden zevk alıyorlar" deyip bir süre bırakmıştım. Sonra bu siteler sayesinde içimden maksimum tadı elde edebilmek için gereken şeyleri öğrendim, ve şu anda iyi pipoların onlara layık olmaya çalışan bir içicisiyim. Bu sitelerde emeği bulunan herkese çok teşekkürler. PİPONUZUN HİÇ SÖNMEMESİ, HEP TÜTMESİ DİLEKLERİMLE...

Mehmet Talat Evrensay

21.12.2002

PİPO TÜTÜNÜ MAMULLERİ VE ÜRETİMİ Piponun tütün tarihi içinde ilgi çekici yeri vardır. Çünkü tütün tarzının en eskisidir: M.Ö. 1.yüzyıllarda Güney Amerika`da Azdek kabilesi tarafından tütünler kurutulup, dövülmüş halde ilkel bir pipo benzeri çanaklardan içiyorlar. Dolayısıyla tütün tarihinin kaynağına inildiğinde pipo tüketim biçimi, tütünün ilk kullanış şekli olduğu görülür. Daha yakın geçmişimize XVII-XVIII. Yüzyıllara bir göz attığımızda ise Avrupa`da pipo ile tütün tüketiminin Hollandalılar tarafından yaygınlaştırıldığını, soyluların ve bazı tiryakilerin Hollanda pipolarını kullandığını tarihi belgelerde görmekteyiz. Piponun kıymetini 1782 yılında Şair Pfeffel bir şiirinde şöyle dile getirmiş; "ve mükafatımız ben ölürsem, Türk piposu olsun" Görülüyor ki o yıllarda pipo miras bırakılacak kadar değerli bir nesne sayılıyormuş. Bugün Dünyada pipo ile tütün tüketimi 3.sırada yer almaktadır. Pipo tütünü olarak kullanılan tütünlerin en büyük kısmını sakları ile hasat edilen, tepe kırımı tatbik edilen, kapalı hangarlarda çoğu zaman aroma ve koku verici bitkilerin yakılması ile ateşte kurutulan tütünler teşkil etmektedir. Dünyada Amerikan harman tipinin ilk kilometre taşını oluşturan pipo tütünü harman çeşitleri, sayıları sonsuz denecek kadar fazladır. Ülkemizde pipo tütün üretimi 1950`li yıllar öncesi başlamıştır ve halen İstanbul Cibali Sigara Fabrikasında pipo tütünü üretimi yapılmaktadır. Çünkü bizde de bu tütünün tüketimini yapan zevkliler vardır. Ülkemizin pipo tütünü mamul çeşitleri: a - Türk pipo tütünü b - Yayladağ pipo tütünü olmak üzere 2 çeşitten oluşmaktadır. Bunların üretim yöntemlerini incelediğimizde harman uygulamasında aralarında benzer noktalarla beraber bazı küçük farkların da olduğunu göreceğiz. Tabii her 2 çeşit ayrı ayrı içim zevkine hitap etmektedir. Genelde pipo tütün harmanları, purolar gibi yanma ürünü olan dumanın reaksiyonu alkali karakterli oluşur. TÜRK PİPO TÜTÜNÜ Bütünüyle kendi Türk tipi tütünlerimizin Yayladağ, Bitlis, İzmir ve Adıyaman menşeylerinin Birinci (AG) nevilerinden oluşan harmandır. Reçete oranları sabit kalmakla beraber örneğin şöyledir; Menşe Nevi % oranı Yayladağ AG 50 Bitlis AG 22 İzmir AG 12 Adıyaman AG 16 Yanması kötü olan İzmir menşeyi zaman zaman Düzce menşeyiyle değiştirilmektedir. Bizde pipo tütününün piyasada sürümü az olduğu için harman miktarları genelde 100 kilogramdan oluşmaktadır. Üretiminde tütünler önce % 20 oranında tavlandırılır ve damar alma işlemine tabi tutulur. Uygulama gerek el ile gerekse makine ile yapılır. El ile damar alma işleminde yapraklar tek, tek sol el ile yaprağın uç kısmından tutulur, ardından sağ el ile damar ucundan tutular ve sıyrılarak çekilir. Makine ile damar alma çok daha üretkendir. Büyük miktarda pipo tütünü üreten sanayi kollarında bu işlem tamamen makine ile yapılmaktadır ve tavlandırılmış tütünlerin damarları makinelerin tamburalarında bulunan özel tırnaklar tarafından sıyrılır. Türk pipo üretiminin ikinci aşaması soslamadır. Önce damarları alınmış tütünler ile ince damarları olan ve damar gerektirmeyen İzmir, Düzce vb. menşeyler katılarak iyice harmanlanır. Sonra harmanlanmış tütünler bir sevk bandı ile sos silindirine aktarılır ve sosu verilir. Soslama, püskürtme yöntemi ile yayılır ve soslanan tütünlerin rutubeti % 18-20 dir. Böylece tütünler özel arabalarda bir dinlendirmeye alınır. Nedeni muayyen bir sıcaklıkta buharlaştırılarak verilen sosların tütünün bünyesine tat verici maddelerin iyice yerleştirilmesidir. Dinlenmeden sonra tütünlerin rutubetinin % 13 - 13.5 düşürülmesine özen gösterilir. Hala Türk pipo tütününün soslanmasında kullanılan madde çeşitleri ve kullanma oranları şöyledir. Kullanılan Maddeler Yüzde oranları Meyan balı 2 Keçiboynuzu 0.5 İncir özü 0.5 Bal 2 Benzuat ve süt 0.5 Yanma tozu (Sodyum nitrat) 0.25 Propilen veya dietilen glikol 0.25 Su 7 Not : Bu oranlar harmanın miktarına değişir ve soslar harmana 28 -29 derece sıcaklıkta ısıtılarak verilir. Üretimin diğer önemli diğer önemli aşamasıdır. Soslamadan sonra kurutulmuş ve özel harman arabalarında dinlendirilen tütünler kokulama işinin yapıldığı yere getirilir. Buradaki tütünler aşağıda belirtilen maddelerden belirtilen oranlarda hazırlanmış koku karışı püskürtme yöntemi ile kokulanır. Kullanılan Maddeler Yüzde oranları Prune 6 Rom 3 Cavandısh 2 Propilen glikol 2 Maple 2 Nevy Cut 1.2 Tonga Been 0.6 Fixatör 0.2 Alkol 10.9 Su 3.3 Böylece kokulanmış tütünler yeniden 1 gün dinlenmeye alınır ve arabaların üstüne branda örtülür. Dinlendirilmelerinin amacı kokunun mütecanis ve absorbe edilmesidir. Soslama ve kokulama işlemi bitmiş ve dinlenmiş olan pipoluk tütünler kıyıma hazırlık olmak üzere 5 er kilo ağırlığında tartılıp şekil preslerinde preslenir. Sonra şekillendirilen kalıplar yine 24 saat dinlendirilmek üzere bekleme preslerine konulup sıkıştırılır. Böylece iyice preslenmiş, sosunu ve kokusunu bünyesine geçirmiş tütün kalıpları bir giyotin makinası ile 4 eşit parçaya bölünür. Buradan kıyım makinesine aktarılan tütünler 1- 1.2 mm eninde kıyılırlar. - YAYLADAĞ PİPO TÜTÜN ÜRETİMİ Yayladağ pipo tütün üretimi fabrikasyonunda Türk pipo tütününe göre değişen uygulamalar; 1 - harman reçetesi 2 - soslama ve kokulama maddeleri ile oranları 3 - kokulamadan önce kıyılması 4 - pres kalıplarına konmayışıdır. Bunların dışında damar almadan ambalaja kadar yapılacak bütün işlemler Türk pipo tütünü ile aynıdır. Hatta satışı fazla olmadığından harmanı bile 100 kg üzerinden yapılır. Yayladağ pipo tütünü harmanının tütün menşeyleri, iştirak oranları şöyle bir reçetede toplanmıştır. Menşey Grad Yüzde oranı Yayladağ AG 40 Bitlis AG 24 İzmir AG 12 İsli tütün (ithal tütün) 24 Not: İsli tütün, Fire Cured yöntemiyle, yani aroma ve koku verici ağaçların ateşi ile üzerlerine is sindirilerek kurutulan tütündür. Yayladağ Pipo Tütünün Sos ve Oranları: Kullanılan Maddeler Yüzde oranları Dietilen Glikol 2 Bal 1 Pekmez 1 Sodyum Nitrat 0.5 Benzuat 0.25 Su 6 Yayladağ Pipo Tütünün Koku Maddeleri ve Oranları Kullanılan Maddeler Yüzde oranları Maple 0.15 Rom 0.10 Latakya 0.10 Cavandish 0.075 Su 0.225 Alkol 0.65 Diganoz 2 Her yapıtın olduğu gibi üretimin son aşaması paketleme ve ambalajdan ibarettir. Kıyımdan sonra pipoluk tütünler % 14-14.5 tavda ve 50 şer gramlık miktarda olmak üzere tartılarak, önce tav,sos ve kokusunu kaybetmesi için naylon torbalara konur. Torbanın ağzı yapıştırılır. Sonra bu torbacıklar kağıttan pipo dış kılıfına konur. Pipo dış kılıfı katlanarak bir ucundan fiyat pulu ile yapıştırılır. Ardından 50 şer gramlık pipo poşetlerinde 10 adedi bir grupman içine konur. Üzerine grupman etiketi yapıştırılır. Sonra 12 adet grupmanlı pipo 1 adet oluklu karton kutuya yerleştirilip ağzı bant ile yapıştırılır. Kutu etiketi yapıştırılır. Sonra karton kutu etiketi üzerine grupman adedi, kilogram cinsi ve üretim tarihi yazılır. Bu durumda kutular yapışkan kağıt ile çemberlenerek satış için piyasaya verilecek duruma gelmiş olur. ARKADAŞLAR BİLGİNİZ OLSUN...