Lületaşının, beyaz, sarımtrak, gri
ya da kırmızımsı ve mat renklileri vardır. Sertlik derecesi 2 - 2.5 olup,
hafif yapışkan ve gözeneklidir. Toprağın 20- 60-130 metre derinliklerinde,
irili ufaklı yumrular halinde bulunur. Küçük yumrular, derinlere açılan
kuyular ve kuyulara bağlı tüneller kazılarak toplanır.
Bu kuyuların bir kısmı kuru, bir
kısmı suludur. Sulu olan kuyuların taşları daha makbuldür. Pensilvanya,
Güney Karolina, Utah, Meksika, Madrid, Nayirobi gibi değişik yerlerde de
lületaşı üretilmektedir; ancak bunlar önemsiz ve düşük kalitededir. En
kaliteli lületaşı Eskişehir'de bulunmaktadır. Kururken nem ve gazın
içindeki artıkları bünyesinde tutma özelliği ile, çok uygun bir pipo
malzemesi olduğu gibi, pek çok sanayi dalında kullanılan iyi bir absorban,
filtre, yalıtım ve dolgu malzemesidir. Yıllardır sanayide, vazgeçilmez bir
madde haline gelmiştir. Ağızlık, pipo, süs eşyası ve otomobil boya
sanayiinde kullanılır. Porselen hamuruna, böcek ilaçlarına, pudra ve leke
çıkartma ilaçlarına katılır.
Jeolojik olarak üç kademe halinde
teşekkül etmiştir:
|
Birinci sıralık |
:
|
Kumlu-killi toprak arasında 10-14 m. derinliklerdeki cevherdir. |
|
İkinci sıralık |
:
|
40-60 m. arasında oluşur.Killi seviyesinde teşekkül eden cevherdir. |
|
Üçüncü sıralık |
:
|
Kongremera serisinde teşekkül eden en kaliteli lületaşı serisidir ve
bu da 80-130 m. arasında
topografyaya uygun olarak
teşekkül etmiştir. |
Diğer lületaşı cinsleri ise ;
parçapamuklu, daneli dökme, birim birlik ve cılızdır.
Eskişehir' de lületaşı
çıkartılan yerler ise: Sarısu, Yenişehir, Türkmentokat, Gökçeoğlu,
Karaçay, Söğütçük, Sepetçi, Margı, Nemli, Kümbet, Yeniköy, Kepertepe,
Karahöyük ve Başören'dir.
1978-1987 yıları arasında lületaşı pipo ihracatı, yılda 800 -900 bin dolar
getirmiştir. Pipo dışında, satranç takımı, bilezik, kolye, küpe gibi
mamullerin ihracatta payı büyüktür. Alıcı ülkeler, ABD, Avusturya ,
Hollanda, Belçika ve Almanya'dır. Günümüzde, yılda en az 1-1.5 milyon
dolarlık ihracat yapılmaktadır. Bunun yanında yurdumuza gelen turistlere
de işlenmiş lületaşı satılarak, Türkiye ekonomisine fayda sağlanmaktadır.
|
